Het programma overstijgend werken aan een sterke sociale basis heeft vanaf 2023 een landelijke impuls gekregen met zowel het Integraal Zorg Akkoord (IZA) als het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Het GALA richt zich met name op het bouwen aan een gerichte aanpak waarin de gezonde samenleving centraal staat met als ambitie: een gezonde generatie in 2040. In september 2023 heeft de gemeente Deventer een Plan van Aanpak bij het Rijk ingediend waarbij is uiteengezet hoe uitvoering wordt gegeven aan doelstellingen van het GALA en welke middelen hiervoor nodig zijn.
Het IZA richt zich vooral op de houdbaarheid (toegankelijkheid en betaalbaarheid) van het Zorgstelsel door de beweging naar de voorkant te maken (versterking van de sociale basis/preventie). In het kader van het IZA is in 2023 op regioniveau Midden IJsselland (dit betreft de gemeenten Deventer, Voorst, Olst-Wijhe, Raalte) en Salland Zorgverzekeraar een Regiobeeld opgesteld waarna in het najaar van 2023 in samenwerking met zorgpartijen een Regioplan is opgesteld. Het Regioplan geeft de opgaven weer waar de regio mee aan de slag gaat de komende jaren en op welke wijze dit gedaan gaat worden. Er is landelijk een eenmalig transformatiebudget beschikbaar gesteld van 2,8 miljard euro, waarbij  Zorgverzekeraars bepalen hoe de deze middelen worden ingezet. Daarnaast krijgen gemeenten structurele middelen in het kader van de IZA-SPUK.
In beide akkoorden komen ontwikkelingen van de diverse programmasporen samen. Met de betrekking tot de afzonderlijke thema's binnen programma Meedoen zijn de volgende ontwikkelingen in 2024 van belang:

Sport

We voeren het beleidskader ‘Samen sporten maakt sterk 2021-2030’ uit waarbij we het georganiseerd sporten bij verenigingen versterken. We zetten daarvoor vraaggericht extra professionals in bij sportverenigingen, zowel sportparkmanagers als clubkadercoaches. Dit ondersteunen we vanuit het lokaal sportakkoord. De landelijke combinatiefunctieregeling en sportakkoord vallen vanaf 2023 onder het GALA. Voor wat betreft de accommodaties geldt dat de voorbereidingen voor de sporthallen in Marke Zuid en Bathmen worden voorgezet. De lange termijn visie op de Scheg zal worden uitgewerkt.

Gezondheid

Medio 2023 is het gezondheidsbeleid geactualiseerd. Het geactualiseerde beleid bouwt voort op het gedachtegoed positieve gezondheid; in Deventer vertaald naar de aanpak 'van Ziekte en Zorg naar Gezondheid en Gedrag'. We stimuleren mensen om meer de regie te pakken op de eigen gezondheid. In lijn met het coalitieakkoord willen we - samen met onze partners - maatwerk leveren per wijk en buurt. We blijven inzetten op zes speerpunten: ouderen en gezondheid, jeugd en gezondheid, sociaaleconomische gezondheidsverschillen verkleinen, gezonde leefstijl, psychische gezondheid en gezonde leefomgeving. De geactualiseerde nota vormt de basis voor het Plan van Aanpak GALA (zie Integrale inzet op preventie: IZA/GALA).  

Wmo

In 2023 is de aanbesteding Wmo afgerond. We hebben hiermee de langdurige samenwerking met onze zorgaanbieders voortgezet en geven de hernieuwde kaders uit het Wmo beleidskader verder vorm en inhoud. Met de drie programma’s in het sociaal domein en met partners en zorgaanbieders in de gemeente werken we aan nog betere afstemming over de wetten heen. We nemen samen de verantwoordelijkheid voor het verhogen van de zelfredzaamheid, participatie en vitaliteit van inwoners. Daar waar nodig bieden we zorg op maat. Ouderen die langer thuis (moeten) blijven wonen, bieden we de zorg dichtbij. De Toegang Wmo en het Voor elkaar Team blijven werken aan collectieve oplossingen en bouwen aan een stevige sociale infrastructuur in de wijken / buurten / dorpen waar inwoners elkaar kennen en graag iets voor elkaar doen. Gezien de ontwikkelingen in de samenleving op het gebied van bevolkingssamenstelling en vergrijzing, toenemende behoefte aan zorg en welzijnsdiensten en afnemende capaciteit door personeelstekorten, is extra inzet en focus noodzakelijk. In het kader van het Plan van Aanpak Toekomstbestendige wijken werken we aan de sociale basisinfrastructuur van de Deventer wijken en buurten waarbij we de verbindingen tussen zorg- en welzijnsnetwerken / professionals en voorzieningen versterken. We leveren hierbij maatwerk per wijk, dorp of buurt hetgeen inhoudt dat activiteiten- en voorzieningen aanbod aansluit bij de specifieke behoeften van de inwoners.

Maatschappelijke opvang/Beschermd wonen/asiel

• Regionaal

Binnen het regionaal samenwerkingsverband beschermd wonen en maatschappelijke opvang werken de gemeenten Deventer, Lochem, Olst-Wijhe, Raalte en Zutphen samen onder aanvoering van de centrumgemeente Deventer. De samenwerking richt zich op voorzieningen en activiteiten voor beschermd wonen, maatschappelijke opvang, verslavingszorg en de openbare geestelijke gezondheidszorg (oggz). De inzet daarbij is gericht op die inwoners die niet (meer) op eigen kracht voldoende zelfredzaam zijn als gevolg van dakloosheid en/of psychische of psychosociale problematiek (al dan niet in combinatie met licht-verstandelijke beperkingen). Soms is daarbij sprake van verslavingsproblematiek en/of het mijden van zorg, hulp en ondersteuning. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) vormt hierbij het wettelijke kader. Met het geheel van deze activiteiten dragen wij bij aan het maatschappelijk herstel van de betreffende inwoners, maar ook aan de veiligheid en stabiliteit van de betreffende inwoners, de naaste sociale omgeving en de samenleving als geheel.
In 2024 voeren wij via 5 actielijnen de geactualiseerde regiovisie uit. Zo wordt in 2024 ingezet op het verder voorkómen en tegengaan van dakloosheid (met specifieke aandacht voor jongvolwassenen) en zal de opvang voortaan plaatsvinden vanuit de gerenoveerde 24-uursopvang. Daarnaast zal er aandacht zijn voor de beweging van beschermd wonen naar een beschermd thuis, wat mede moet bijdragen aan het terugdringen van de wachtlijst beschermd wonen Hiermee wordt bijgedragen aan de continuïteit, kwaliteit én vernieuwing van beschermd wonen en maatschappelijke opvang.
In 2024 zetten wij in de regio ook verder in op de voorbereiding van de doordecentralisatie van de rijksmiddelen beschermd wonen (door het Rijk voorgenomen per 1-1-2025) en daaraan gekoppeld de invoering van het woonplaatsbeginsel. Nadat al eerder het concept-samenwerkingsconvenant voor een zienswijze aan de raden is voorgelegd, ontvangen de betreffende gemeenteraden in 2024 een definitief voorstel, waarbij het laatste besluit wordt genomen ten aanzien van het vervolg van de regionale samenwerking vanaf 1-1-2025. Dit gebeurt uiteraard alleen als de Rijksbesluitvorming daadwerkelijk de doordecentralisatie van de rijksmiddelen beschermd wonen vanaf 2025 bevestigd.

• Lokaal

In vervolg op de geactualiseerde regiovisie zal er in 2024 een lokaal uitvoeringsplan worden geschreven waarbij de lokale actiepunten voor Deventer specifiek worden uiteengezet.
Eind 2023 zal de renovatie van de Polstraat 8-10 worden afgerond. In 2024 zal de 24-uurs opvang van IrisZorg en de verschillende functies van Tactus weer vanuit één pand opereren. De verwachting is dat hier nog beter in samengewerkt gaat worden zodat deze kwetsbare doelgroep zoveel in een beschermde setting aan hun herstel kan werken. Om de overlastbeleving na de renovatie te peilen zullen we een kwalitatieve en kwantitatieve 1-meting uitvoeren.
De behoefte aan opvanglocaties voor vluchtelingen blijft in 2024 naar verwachting onverminderd groot. Ook dit jaar zal de gemeente Deventer zowel individueel als gezamenlijk met de andere gemeenten binnen de Veiligheidsregio IJsselland uitvoering geven aan de landelijk opgave(n) rondom vluchtelingen. Hierbij gaat het om  (nood)opvang, inclusief toegang tot onderwijs, zorg, werk en inkomen voor Oekraïense vluchtelingen, huisvesting (wettelijke taakstelling) voor statushouders en noodopvang voor asielzoekers.

Inclusie, sociale cohesie

In het najaar van 2023 is het beleidskader Diversiteit en Inclusie vastgesteld. Uitgangspunt is dat iedereen telt en mee kan doen in Deventer, ongeacht wie je bent, waar je in gelooft of van wie je houdt. We zetten ons in voor een samenleving waarin er geen plaats is voor discriminatie en waar we ons duurzaam inzetten voor diversiteit en gelijke kansen voor iedereen. We reflecteren ons beleid ook op onze eigen organisatie: die moet een goede afspiegeling zijn van de Deventer samenleving. We zijn trots op de diversiteit aan culturen die Deventer rijk is. We waarderen, ondersteunen en versterken de culturele gemeenschappen waar nodig. Concrete speerpunten voor de komende periode zijn: Zichtbaarheid, educatie, toegankelijke arbeidsmarkt, discriminatie en veiligheid. Aan elk speerpunt zijn concrete inspanningen voor de komende periode gekoppeld.

WijDeventer

De aanpak WijDeventer is een wijkgerichte benadering gericht op participatie en actief burgerschap. De doorontwikkeling hiervan zetten we voort waarbij we met name kijken hoe we zoveel en breed mogelijk doelgroepen (leeftijden en culturen) kunnen bereiken. Daarnaast kijken we of we ondersteunend kunnen zijn in de activiteiten die in doorontwikkeling van buurtvoortzieningen en de aanpak Toekomstbestendige wijken zullen plaatsvinden in 2024.  Daarbij blijven we nagaan hoe de inzet van zowel de rol van de wijkmanager als de WijDeventer aanpak afgestemd kan worden op hetgeen specifiek bij de buurt/ wijk/ dorp past. De wijkmanagers spelen ook een nadrukkelijke rol in zowel de verbinding in netwerken in de wijken als de signaleringsoverleggen.

Inburgering

Wij hebben een grote opgave om een toenemend aantal nieuwkomers met een verblijfsstatus een goede start te geven in onze gemeente. Tegelijkertijd zijn er ook kansen, gezien de grote vraag naar werknemers bij Deventer bedrijven en organisaties. Statushouders vormen een nieuw arbeidspotentieel waarbij werk hun inburgering kan versnellen. Daarom is onze inzet niet alleen gericht op goed inburgeren en de Nederlandse taal leren. We gaan ook aan de slag om hen een goede kans op onze arbeidsmarkt te bieden. We koppelen nieuwkomers zo vroeg mogelijk aan opleiding en werk, in samenwerking met ons netwerk van organisaties en werkgevers.
Sinds 1 januari 2022 voeren wij regie over de inburgering van nieuwe statushouders. Daarmee hebben wij nu bijna twee jaar ervaring opgedaan. Het doel blijft dat alle nieuwkomers met een inburgeringsplicht zo snel mogelijk Nederlands leren spreken en schrijven op het voor hen hoogst haalbare niveau. Ook is het doel dat zij zo snel mogelijk, het liefst betaald, werk krijgen, om zo volwaardig mee te kunnen doen in Nederland.
Daarnaast zijn wij verantwoordelijk voor het realiseren van de taakstelling huisvesting. De verwachting is dat de taakstelling voor de huisvesting en de instroom van deze inburgeraars voor 2024 hoger is dan het voorgaande jaar. Dat vraagt ook in 2024 extra inspanning van gemeente en woningcorporaties.

Bij de start van de wet inburgering waren er bepaalde verwachtingen. In 2023 wordt een eerste evaluatie uitgevoerd. De uitkomsten daarvan leiden waar nodig tot aanpassingen of aanscherpingen van het ingezette beleid. Voor 2024 zijn vooralsnog de bestaande uitgangspunten leidend.
Voor 2024 voorzien wij onder meer de volgende ontwikkelingen:

• de omvang van de instroom van inburgeringsplichtige statushouders blijft (aanzienlijk) groter dan de uitstroom, door het behalen van het inburgeringsexamen, respectievelijk het afronden van het inburgeringstraject. (Meer evenwicht tussen in- en uitstroom verwachten wij niet eerder dan in 2026);
• andere verdeling van de inburgeraars over de drie leerroutes: de onderwijsroute, de B1-route en de zelfredzaamheidsroute. De verdeling over de verschillende leerroutes blijven we goed volgen. Op basis van de cijfers uit de eerste helft van 2023 hebben wij de verdeling over de verschillende leerroutes aangepast. Voor de jonge inburgeraars wordt de aansluiting gezocht met de integrale jongerenaanpak. Verder willen we ons nog meer focussen op het verkrijgen van werk;
• daarmee samenhangend richten wij ons op meer differentiatie binnen de bestaande leerroutes. Daarbij denken we vooral aan een B1-variant met onderwijs en een Z-route variant met praktijkleren;
• het (verder) inrichten van een aanbod vooruitlopend op de leerroute. Statushouders moeten vaak wachten op de start van hun traject. Onze inzet in 2024 zal erop gericht zijn dat zij die tijd nuttig kunnen besteden met voorbereidende activiteiten, gericht op het leren kennen van de stad/buurt, taalverwerving en oriëntatie op en toeleiding naar (vrijwilligers)werk.

Schuldhulpverlening

Inwoners met schulden kunnen zich bij de gemeente melden voor ondersteuning. Het BAD biedt al jaren een belangrijke bijdrage in het oplossen of beheersbaar maken van de schulden, en beheert het inkomen (middels budgetbeheer) van de inwoners die daar zelf niet toe in staat zijn. In de afgelopen jaren is de ondersteuning bij schulden effectiever en laagdrempeliger geworden. Desondanks zien we dat het aantal inwoners met problematische schulden niet daalt, en inwoners pas laat hulp zoeken.

De wijzigingen in de Wsnp en Msnp, en de ambitie van de Rijksoverheid om het aantal huishoudens met problematische schulden te halveren, vormen een startpunt om opnieuw onze dienstverlening tegen het licht te houden. Het jaar 2024 gebruiken we om opnieuw te kijken naar wat er nodig is om onze taken op het gebied van schuldhulpverlening goed uit te voeren. We werken we onder andere aan een meerjarenvisie, waarbij schulden niet alleen opgelost worden, maar er ook wordt voorzien in passende begeleiding en nazorg gericht op het duurzaam versterken van iemands financiële veerkracht. Het bieden van stress sensitieve dienstverlening is een essentieel onderdeel hierbij en behoeft het komende jaar dan ook extra aandacht. De medewerkers zullen hier uitgebreid in getraind worden.

Daarnaast blijven we vol inzetten op het voorkomen en vroegtijdig signaleren van schulden. Dit doen we door in 2024 uitvoering te geven aan het uitvoeringsplan Preventie en vroegsignalering bij schulden. We gebruiken de bevindingen uit de evaluatie van Deltaview om invulling te geven aan de gemeentelijke taak op het gebied van vroegsignalering.  Ook het aanbieden van adviesgesprekken bij een uitkeringsaanvraag, het intensiveren van samenwerking in de keten en gerichte communicatie (rondom life events) zijn manieren om geldproblemen te voorkómen of er vroeg bij te zijn. Een belangrijke sleutel in de uitvoering hiervan zijn de Geldfit spreekuren. De laagdrempelige spreekuren, waarbij integraal naar iemands (financiële) problematiek wordt gekeken, blijken duidelijk te voorzien in een behoefte van inwoners van Deventer. Deze Geldfit spreekuren (inclusief de uitbreiding van twee naar drie locaties) worden het komende jaar voortgezet.